Ένας θεσμός, τον οποίο συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις δεν παύουν, να θέτουν στο στόχαστρο τους, χωρίς να αντιλαμβάνονται, ότι τα Πρότυπα και τα Πειραματικά Σχολεία αποτελούν, για διαφορετικούς λόγους, όχι μόνον δυνητικούς χώρους καινοτομίας, αλλά και συλλογικής και προσωπικής ανάπτυξης. Βεβαίως όσο σημαντικός και αν είναι ο παράγοντας της αριστείας, υπάρχει πάντα και η καθαρά ανθρώπινη διάσταση.
Η ζωή, εκτός απροόπτου, είναι ένας μαραθώνιος στον οποίο καλούμαστε, όσο το επιτρέπουν φυσικά οι εκάστοτε ιστορικές και προσωπικές αντιξοότητες, να δημιουργήσουμε και να οικοδομήσουμε καθώς ωριμάζουμε. Είναι ευνόητο ότι το έργο και η δημιουργία του καθενός από εμάς παίρνει διαφορετική μορφή. Είναι αδύνατη η ανάπτυξη βέβαια, όταν αρνούμαστε να αντικρίσουμε την πραγματικότητα προτιμώντας την, να βάζουμε την σκέψη μας σε καλούπια ή ακόμη χειρότερα σε ιδεολογικούς νάρθηκες. Υπάρχει βέβαια κάτι ακόμα χειρότερο. Να μεταχειριζόμαστε διαφορετικές μεταξύ τους ατομικότητες με τρόπο ισοπεδωτικό, επειδή η διαφορετικότητα δεν χωρά στην κοσμοαντίληψή μας˙ και ας διακηρύσσουμε το αντίθετο με κάθε ευκαιρία!
Είναι λοιπόν, τα Πρότυπα Σχολεία κάτι το τόσο κακό; Ας δούμε λίγο την κατάσταση στην Ευρώπη. Οι Βρετανοί ξεπέρασαν την αντίθεση ορισμένων ακραίων στοιχείων του Εργατικού Κόμματος και ιδρύουν «Ακαδημίες» (Academies) σχολεία δηλαδή, στα οποία οι εκπαιδευτικές (αλλά σε πολλές περιπτώσεις και οι αθλητικές) προσδοκίες είναι αρκετά ή ιδιαίτερα υψηλές. Το Γερμανικό σύστημα, με όλες τις διαφοροποιήσεις σε κάθε κρατίδιο, διατήρησε αναλλοίωτο το στοιχείο της επιλογής του τύπου σχολείου που θα ανταποκρίνεται καλύτερα στις ιδιαίτερες κλίσεις, επιθυμίες και δυνατότητες του κάθε μαθητή. Στην Γαλλία ορισμένα δημόσια σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως το HenriIV και το LouisleGrand, έχουν τόσο υψηλές απαιτήσεις , που μόνο παιδιά με εξαιρετικό υπόβαθρο και πολύ έντονη προσήλωση μπορούν να ανταπεξέλθουν. Τί συμβαίνει λοιπόν; Αποφάσισαν όλα αυτά τα μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη να εγκαταστήσουν ή να διαιωνίσουν κάποιο καθεστώς διακρίσεων μεταξύ των εφήβων; Προφανώς και όχι. Απλά αντικαθιστούν την ομοιομορφία με την πολυτυπία και την πολυμορφία.
Όλοι ίσοι, όλοι διαφορετικοί. Με βάση αυτή την αρχή, είναι ακατανόητο και θλιβερό, να ακούμε από πολιτικά ή άλλα πρόσωπα στην δημόσια σφαίρα ,ότι τα Πρότυπα Σχολεία είναι πηγές διάκρισης. Το κάθε παιδί ωριμάζει με του δικούς του ρυθμούς, έχει τι δικές του φιλοδοξίες και προτεραιότητες. Η προσέγγιση του ενός και μόνο ενός μεγέθους για όλους (One-size-fits-all) τελικά αφήνει όλα τα παιδιά «απ’ έξω». Καταστρατηγεί τα «θέλω» τους και τις ιδιαίτερες κλίσεις τους.
Από αυτή την άποψη η έμφαση της Υπουργού κας Νίκης Κεραμέως στα Πρότυπα Σχολεία (το 2021 ιδρύθηκαν 55 νέα τέτοια Σχολεία σε ολόκληρη την χώρα) αποτελεί την αιχμή του δόρατος της εκπαιδευτικής μέριμνας της Κυβέρνησης. Χωρίς ιδεοληψίες, χωρίς διακρίσεις δίνεται σε όλα τα παιδιά η ευκαιρία, να προχωρήσουν με τους δικούς τους ρυθμούς και την ένταση ,που ταιριάζει στον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους. Δυστυχώς, το να λέμε και να πράττουμε το αυτονόητο, χρειάζεται ειδικό και ιδιαίτερο θάρρος το έτος 2022.
